Góry Alpstein – największe atrakcje regionu Appenzell i wschodniej Szwajcarii: Saentis, Seealpsee, Schaefler, Aescher, Ebenalp.

Wschodnia Szwajcaria to pod wieloma względami niezwykle fascynujący obszar. Region Jeziora Bodeńskiego, który niejako spaja cztery kraje: Szwajcarię, Niemcy, Austrię oraz Lichtenstein charakteryzuje się zarówno bogactwem kulturowym, jak i krajobrazowym. Można tutaj nie tylko spędzić aktywnie czas nad wodą, ale także zagubić się wśród gór i wzgórz oraz urokliwych miejscowości przesyconych tradycjonalizmem. Zdecydowanie warte wyróżnienia są tutaj przede wszystkim góry – Prealpy Appenzellskie (Appenzeller Alpen). Wśród nich natomiast główną uwagę skupia masyw Alpstein, którego największym szczytem jest Saentis (2502 m n.p.m.) uważany za czwarty najbardziej znaczący szczyt w Szwajcarii. Prealpy Appenzellskie zbudowane są głównie z wapienia, dzięki któremu przybierają osobliwe, oryginalne formy. Postrzępione szczyty oraz doliny, które wypełnione są pięknymi jeziorami, są idealną propozycją na weekend w Szwajcarii. Tym bardziej, iż masyw Alpstein znajduje się całkiem blisko Polski. Górskie szlaki w Alpstein, które prowadzą przez te surowe, dynamicznie zmieniające się krajobrazy to z pewnością największe atrakcje wschodniej Szwajcarii.

Masyw Alpstein i Prealpy Appenzellskie (Appenzeller Alpen) / wschodnia Szwajcaria

Prealpy Appenzellskie wchodzą w skład Schweizer Voralpen. Jest to pasmo górskie będące częścią Alp Zachodnich, które ciągnie się ze wschodu na zachód kraju – od wschodniej granicy Szwajcarii po Jezioro Genewskie. Jednymi z najpopularniejszych i najpiękniejszych szczytów wchodzących w skład Schweizer Voralpen są Pilatus, Rigi, Mannlichen, Schilthorn, a także Brienzer Rothorn.

Charakterystyka geograficzna i geomorfologiczna masywu Alpstein i Prealp Appenzellskich

Masyw Alpstein jest integralną częścią Prealp Appenzellskich. Góry te, jak już wspomniałem, składają się w dużej mierze z wapieni. Te zaś z kolei są bardzo podatne na erozję. Wędrując po szlakach górskich w Alpstein można oglądać liczne gruzowiska i osuwiska. Ogromne wrażenie robią tutaj ostre, postrzępione granie, przypominające grzebienie. Wietrzenie, jakie ma miejsce w Alpstein sprawia, iż tutejszy krajobraz jest w nieustannym „ruchu”, a jego dynamika jest całkiem duża. Wapienne skały często kruszą się i odpadają, co dość często słychać podczas pobytu w górskich obszarach regionu Appenzell. W związku z tą dynamiką należy zachować szczególną ostrożność podczas wędrówek górskimi szlakami w Alpstein.

Najwyższym szczytem zarówno masywu Alpstein, jak i całych Appenzeller Alpen jest Saentis (Säntis), który osiąga wysokość 2502 metry n.p.m. Samo pasmo Alpstein dzieli się na trzy podgrupy: centralną, północną i południową. Ponadto w skład Prealp Appenzellskich wchodzą również podgrupy Speer – Mattstock, Churfirsten oraz Alviergruppe. W górach tych znajdują się nieliczne jeziora, w tym Seealpsee, Falensee, Samtisersee oraz Walensee.

Z uwagi na swoją stosunkowo niewielką wysokość góry Appenzeller Alpen nie są dogodnym miejscem, w którym mogłyby występować alpejskie lodowce. Jedynymi lodowczykami, a właściwie płatami lodu, jakie można zaobserwować w regionie są Blau Schnee oraz Gross Schnee. Znajdują się one na zboczach najwyższego szczytu – Saentis. W 1996 roku krajobrazy Prealp Appenzellskich zostały otoczone specjalną ochroną w ramach sieci BLN.

Położenie administracyjne masywu Alpstein i Prealp Appenzellskich oraz kultura regionu Appenzell

Wschodnia Szwajcaria, w której znajdują się Appenzeller Alpen to region ciekawy pod wieloma względami, również tymi administracyjnymi. Prealpy Appenzellskie znajdują się nieopodal granic trzech sąsiadujących ze Szwajcarią państw: Niemiec, Austrii, a także Lichtensteinu. Podział administracyjny Szwajcarii dzieli góry pomiędzy trzy kantony: kanton Sankt Gallen, Appenzell Innerrhoden oraz Appenzell Ausserrhoden. Warto zaznaczyć, iż kanton Appenzell Innerrhoden jest najmniejszym pod względem liczby mieszkańców kantonem Szwajcarii. To również drugi po Bazylei-Miasto najmniejszy powierzchniowo kanton. Siedzibą Appenzell Innerrhoden jest miejscowość Appenzell, która licząc około 6 tysięcy mieszkańców posiada status wsi. Jest to także najbardziej konserwatywny szwajcarski kanton, w którym po dziś dzień zachowało się wiele dawnych zwyczajów, ciągle starannie kultywowanych. Jednym z ciekawszych jest zwyczaj głosowania, który odbywa się na głównym placu Appenzell poprzez podniesienie ręki. To także w tym kantonie kobiety otrzymały prawa wyborcze na równi z mężczyznami dopiero w 1990 roku.

Trzy wymienione kantony, które dzielą między sobą Prealpy Appenzellskie, są kantonami niemieckojęzycznymi. W przeszłości kantony Appenzell Innerrhoden oraz Appenzell Ausserrhoden tworzyły jeden kanton Appenzell. Jednak pod koniec XVI wieku m.in. w związku z różnicami religijnymi kanton został podzielony na dwa półkantony. W Appenzell Ausserrhoden większość mieszkańców wyznawała prostestantyzm, zaś w Appenzell Innerhoden katolicyzm. Ważnym elementem kulturowym w regionie, które ma miejsce jesienią jest Alpfahrt und Alpabfahrt, czyli parady, które towarzyszą zejściu bydła z alpejskich łąk do wiosek, kończąc letni wypas. Warto wspomnieć tu także o pewnym specyficznym elemencie ubioru mężczyzn z regionu Appenzell. Jest nim kolczyk w kształcie łyżeczki, który według lokalnych podań służy wybieraniu śmietany z krowiego mleka.

Jak dojechać w góry Alpstein i do Appenzell (wschodnia Szwajcaria)?

Sposobów na dojazd w góry Alpstein i do regionu Appenzell jest naprawdę sporo. Wschodnia Szwajcaria znajduje się całkiem niedaleko granic Polski. Choć przez stosunkowo nieczęsty, acz wzrastający rangą cel podróży, może wydawać się wciąż nieco odległa. Przykładowo odległość do miejscowości Appenzell z Wrocławia to 915 kilometrów, z Krakowa 1103 kilometry, z Warszawy 1267 kilometrów, natomiast z Gdańska 1306 kilometrów. Trasa samochodem do wschodniej Szwajcarii w wielu przypadkach prowadzi przez Niemcy lub Austrię. Natomiast wjeżdżając na autostradę z głównych polskich miast zjeżdżamy z niej praktycznie dopiero na granicy austriacko-szwajcarskiej. Stamtąd do Appenzell jest około 20 kilometrów.

Bardzo wygodnym sposobem zarówno na dojazd do Szwajcarii, jak i podróżowanie po niej, to transport publiczny. Kiedy podróżuję po Szwajcarii zawsze wybieram ten sposób – od przylotu samolotem do Zurychu, przez przejazd pociągami, autobusami lub łodziami, po kolejki i wyciągi górskie. Do Szwajcarii można przylecieć z kilku polskich miast, szczególnie dzięki linii Swiss. Rozkład połączeń dostępny jest na oficjalnej stronie linii lotniczych Swiss, która wraz z Narodową Organizacją Turystyki Switzerland Tourism oraz Swiss Travel System są sponsorami moich podróży do Szwajcarii.

Dzięki różnym opcjom biletowym oferowanym przez Swiss Travel System możliwe jest podróżowanie przez kilka dni wszystkimi środkami transportu publicznego. W jego skład wchodzą wspomniane pociągi, łodzie, autobusy, a także transport zbiorowy w miastach, a wszystko to dzięki pakietom Swiss Travel Pass. Ponadto posiadanie Swiss Travel Pass gwarantuje zniżki do 50% na kolejki górskie, a także darmowe wejścia do ponad 500 muzeów na terenie całej Szwajcarii. Swiss Travel Pass dostępny jest w kilku wariantach: 3, 4, 8 oraz 15-dniowym. Wszystkie szczegóły oraz cennik dostępne są na oficjalnej stronie internetowej Swiss Travel System.

Alpstein – największe atrakcje regionu Appenzell / wschodnia Szwajcaria

Region Appenzell / Sankt Gallen–Bodensee jest bardzo zróżnicowany pod kątem geograficznym. Dzięki temu największe atrakcje Alpstein, a zarazem całej wschodniej Szwajcarii to właśnie góry. Sam masyw Alpstein jest jednym z najbardziej charakterystycznych obszarów górskich Europy. Zawdzięcza to właśnie niezwykłym krajobrazom, w skład których wchodzą postrzępione szczyty, ostre granie, a także piękne jeziora.

Poniżej przedstawiam atrakcje turystyczne regionu Appenzell i Sankt Gallen-Bodensee, które moim zdaniem koniecznie trzeba zobaczyć podczas podróży do wschodniej Szwajcarii. Wśród nich znajdują się zarówno szczyty górskie w Appenzeller Alpen oferujące zapierające dech w piersiach widoki, jak i najpiękniejsze szlaki górskie w Alpstein oraz jedno z najpiękniejszych alpejskich jezior Szwajcarii.

Säntis (Saentis) – najwyższy szczyt masywu Alpstein i Appenzeller Alpen

Säntis to najwyższy szczyt zarówno masywu Alpstein, jak i całych Prealp Appenzellskich. Jego wysokość osiąga 2502 m n.p.m., natomiast rozległe panoramy, które oferuje są szczególnie wyjątkowe.

Panoramy ze szczytu, kolejka oraz szlaki piesze na Santis

Owa wyjątkowość Saentis nie sprowadza się jedynie do panoram na Appenzeller Alpen, ale znacznie dalej. W dni z dobrą widocznością stojąc na szczycie Saentis można dostrzec aż 6 krajów. Tymi sześcioma krajami są Szwajcaria, Niemcy, Austria, Lichtenstein, a także Francja i Włochy. Saentis jest jednym z przystanków na słynnej trasie Grand Tour of Switzerland.

Widoki na różnokształtne alpejskie szczyty zapierają dech w piersiach i zdecydowanie to samo można powiedzieć też o tutejszych szlakach. Na szczyt Saentis można wejść między innymi szlakiem pieszym od parkingu położonego u jego północnych zboczy w miejscowości Schwägalp. Szlak ten jest jednak naprawdę stromy, a podejście zajmuje około 3,5 godziny. Znacznym ułatwieniem jest wjazd na szczyt kolejką górską Saentisbahn. Cena biletu za wjazd oraz zjazd kosztuje 54 CHF i przynosi naprawdę niezapomniane doświadczenia. Ciekawym jest fakt, iż kolejka zatrzymuje się na „przystanku na żądanie” nieopodal schroniska Tierwis (2085 m n.p.m.), co może wiązać się również z panującymi tutaj warunkami atmosferycznymi. Górskie szlaki na Saentis w Alpstein prowadzą również z Ebenalp. Szlak ten został poprowadzony przez popularny i niezwykle widokowy szczyt Schaefler ostrą granią.

Szczyt Saentis znany jest w Szwajcarii także ze względu na porywiste wiatry, które występują na szczycie stosunkowo często. Podczas mojej wizyty na szczycie wiatr ten był naprawdę silny, a w związku z tym spacer po okolicznych szlakach zwyczajnie niebezpieczny. W 1999 roku odnotowano tu porywy wiatru dochodzące aż do 230 km/h.

Widoki, które oferuje sam szczyt, wraz z dostępnymi tutaj tarasami widokowymi są na tyle zachwycające, iż spędziliśmy z nimi cały dzień fotografując taniec światła i gór.

Zagospodarowanie szczytu Santis – nocleg, stacja kolejki i stacja meteorologiczna

Nazwa Säntis znana jest już od IX wieku, zaś na szczycie obok stacji kolejki oraz wielkiego, charakterystycznego słupa znajduje się też hotel górski. Berggasthaus Alter Säntis historią sięga 1846 roku, kiedy to zbudowano na szczycie karczmę. Dziś można zarezerwować w nim nocleg, a wszelkie szczegóły dostępne są na stronie internetowej Berggasthaus Alter Saentis.

Elementem niezwykle charakterystycznym dla Santis jest wysoki słup postawiony na jego szczycie. Konstrukcja ta jest słupem nadawczym marki Swisscom i warto w tym miejscu zaznaczyć, iż będąc na górze należy uważać na wyłapywanie sieci niemieckich oraz austriackich. W przypadku posiadania szwajcarskiej karty SIM opłaty roamingowe są naprawdę dotkliwe. Nadajnik ten odnotowuje najwięcej uderzeń piorunów spośród wszystkich wież nadawczych Europy, a jego sygnał przy dobrej pogodzie dociera nawet do niemieckiego landu Hessen. Szacuje się, że rocznie w szczyt Santis uderza około 400 piorunów.

Prócz wymienionych budynków na szczycie znajduje się też stacja meteorologiczna, której historia sięga 1887 roku.

Ebenalp: Wildkirchli i hotel Aescher – jeden z najpiękniejszych szlaków wschodniej Szwajcarii

Ebenalp to zdecydowanie jedna z największych atrakcji wschodniej Szwajcarii. W tej części gór Alpstein znajdują się jedne z czołowych symboli i miejsc dla fotografów w całych Alpach. Trasa prowadząca od górnej stacji kolejki Ebenalp do słynnego hotelu górskiego Aescher (Berggasthaus Äscher) jest moim zdaniem jednym z najpiękniejszych górskich szlaków we wschodniej Szwajcarii. Szlak urozmaicony jaskiniami Wildkirchli, a także widokami (których ja niestety nie widziałem przez mgłę) robi ogromne wrażenie.

Szlak pieszy do schroniska Aescher: jaskinie Wildkirchli

Górski szlak pieszy do schroniska Aescher z górnej stacji kolejki Ebenalp jest dobrze utrzymany i mało wymagający. Prowadzi on wpierw schodami, a później łagodną utwardzoną ścieżką. Podczas spaceru, przy dobrych warunkach można podziwiać piękną panoramę Alp, a także Prealp Appenzellskich. Szlak ten wiedzie pod wysokimi, niemal pionowymi skalnymi ścianami, które zbudowane z wapienia mogą stanowić pewne niebezpieczeństwo. Należy więc zwracać uwagę na możliwość odpadania na szlak drobnych skał i kamieni.

Szlak pieszy z górnej stacji kolejki Ebenalp do schroniska Aescher liczy około 700 metrów, zaś jego przejście zajmuje około 15 minut. Jest krótki, ale bardzo urozmaicony. Świadczą o tym między innymi wspomniane widoki, ale nie tylko. Na trasie znajduje się bardzo ciekawy element, którym jest jaskinia Wildkirchli, a właściwie połączone ze sobą trzy jaskinie.

Około 100 lat temu odnaleziono tu kości oraz elementy świadczące o zamieszkiwaniu jaskiń przez neandertalczyków. Ponadto odkryto tam kompletny szkielet niedźwiedzia jaskiniowego. Odlewy znalezisk można oglądać w drewnianej chacie położonej u wylotu jaskini, gdzie można ich także dotknąć.

W XVII wieku w jaskiniach Wildkirchli powstała kaplica oraz pustelnia, zaś ściągający do niej pielgrzymi w pewien sposób zapoczątkowali turystykę w tej części Alpstein. Mieszkający tutaj pustelnicy odnajdując w jaskiniach kości sprzedawali je pielgrzymom, choć szczęśliwie wiele z nich przetrwało do czasu badań archeologicznych.

Na trasie zajrzeć można też do kaplicy związanej z dawną pustelnią, która wciąż posiada funkcje kultowe i religijne.

Schronisko górskie Aescher – jedna z największych atrakcji Szwajcarii

Schronisko Aescher istnieje od 1860 roku, choć już 14 lat wcześniej znajdowała się tutaj karczma. Karczma ta powstała poprzez przekształcenie pustelni po śmierci ostatniego pustelnika w połowie XIX wieku. Ściśle przylegające do pionowej wapiennej ściany schronisko stało się ikoną nie tylko wschodniej Szwajcarii, ale i całego kraju. Co więcej – jest jednym z najpopularniejszych alpejskich hoteli. W drugiej dekadzie XX wieku hotel stał się tłumnie odwiedzanym miejscem, zaś w 2015 roku National Geographic uznał go za jedno z najpiękniejszych miejsc na świecie. Ruch turystyczny był tak ogromny, iż rocznie do hotelu docierało około 200 000 turystów.

W 2017 roku hotel zamknięto właśnie z uwagi na tłumy. Niedawno został otwarty ponownie i możliwe jest korzystanie w pełni z jego infrastruktury. Restauracja otwarta jest przez cały rok, a od maja do listopada można spędzić tam noc.

Hotel Aescher w połączeniu z wysokimi ścianami robi ogromne wrażenie. Nic dziwnego, że jest on jednym z najbardziej instagramowych spotów i atrakcji dla fotografów w Szwajcarii.

Kolejka na Ebenalp oraz nocleg

Do Ebenalp można z łatwością dostać się zarówno szlakiem pieszym, jak i kolejką gondolową. W obu przypadkach najlepiej dotrzeć do miejscowości Wasserauen, na przykład pociągiem. Stamtąd zaś wychodzą szlaki turystyczne, znajduje się tu także dolna stacja kolejki na Ebenalp. Koszt wjazdu oraz zjazdu na/z Ebenalp to 35 CHF (cena bez Swiss Travel Pass).

Zdecydowanie najlepszym miejscem do noclegu w Ebenalp jest Berggasthaus Ebenalp, który znajduje się nieopodal górnej stacji kolejki Ebenalp. Jego bliskość do największych atrakcji regionu, a także malownicze położenie są zdecydowanie warte uwagi. Panoramy, które roztaczają się tuż zza okna zachwycają.

Schäfler – jedno z najpiękniejszych miejsc w regionie Appenzell

Górski szlak pieszy z górnej stacji kolejki Ebenalp przez Wildkirchli oraz hotel Aescher prowadzi do jednego z najpiękniejszych miejsc w regionie Appenzell oraz w całych Alpach. Miejscem tym jest ostra, postrzępiona grań, którą najlepiej podziwiać ze szczytu Schäfler (Schaefler).

Podczas mojego pobytu w regionie Appenzell niemal każdemu dniu towarzyszyły mgły i chmury. Wspinając się wraz z ekipą w kierunku Schafler z każdym krokiem wyłanialiśmy się wyżej ponad mgłę. W końcowym etapie otworzył się niezwykły widok.

Przelewające się przez grań mgły, które były wywiewane silnym wiatrem, wyglądały niezwykle. Kiedy promienie słońca przedarły się przez chmury krajobraz zmienił się w pejzaż wymarzony dla fotografów.

Granią prowadzi dość wymagający szlak do schroniska na szczycie Saentis. Mniemam, iż pozbawiony mgły krajobraz jest równie magiczny, a obok poprzedniej propozycji pieszej trasy również ten jest jednym z najpiękniejszych szlaków górskich w Alpstein i we wschodniej Szwajcarii.

Schaefler wznosi się na 1925 m n.p.m. ponad doliną z jeziorem Seealpsee. Natomiast tuż obok szczytu zbudowano Berggasthaus Schafler będący dobrą propozycją noclegową w okolicy.

Suma podejść na łatwiejszym i krótszym szlaku prowadzącym z górnej stacji kolejki Ebenalp na szczyt Schafler (bez zejścia do hotelu Aescher) wynosi 439 metrów oraz 154 metry zejść. Szlak ten liczy 2,6 km, zaś jego przejście szacuje się na 1h 15 min.

Seealpsee – jedno z najpiękniejszych jezior Szwajcarii

Seealpsee to jedna z największych atrakcji turystycznych gór Alpstein i wschodniej Szwajcarii. To także jedno z najpiękniejszych szwajcarskich jezior, którego charakterystyczne otoczenie sprawia, że jest jednym z najpopularniejszych w kraju celów dla fotografów.

Okolica obfituje w piękne widoki na okoliczne szczyty gór Alpstein.

Szlaki piesze nad Seealpsee

Seealpsee od wieków stanowi popularny cel turystyczny, zaś dotarcie do niego nie jest niczym trudnym. Prowadzący tutaj szlak o utwardzonej powierzchni z Wasserauen możliwy jest do przejścia w około 1h i 30 min. Należy jednak wiedzieć, że podczas oblodzenia asfalt w górnej, nieco bardziej stromej części szlaku, może być trudny do przejścia.

Poza tym najłatwiejszym do pokonania szlakiem nad jezioro Seealpsee istnieje jeszcze kilka pieszych propozycji. Do jeziora można zejść z Ebenalp – tamtejszy szlak odbija w dół w pobliżu hotelu Aescher. Jednak najciekawszą propozycją jest moim zdaniem szlak prowadzący ścieżką przez las spod stacji kolei w Wasserauen przez Klein-Hutten. Szlak zajmuje około 1h 10 min, zaś suma podejść to około 380 m. W piętrze leśnym znajduje się jeden dość stromy fragment, ale las ten wygląda doprawdy magicznie.

Razem z ekipą spędziliśmy tam znacznie więcej czasu niż zakładały drogowskazy, właśnie ze względu na urok tego obszaru i ciągłą chęć fotografowania go. Niezwykły las tonął we mgle.

Przy krańcu piętra leśnego drzewa oraz omszałe głazy przybierają jeszcze ciekawsze kształty, tworząc zupełnie baśniowy klimat.

Nad samym jeziorem znajduje się ścieżka, która pozwala obejść jezioro dookoła.

Łatwość dotarcia nad jezioro sprawia, że Seealpsee jest idealną propozycją dla wszystkich, którzy chcą poznać jedno z najpiękniejszych miejsc wschodniej Szwajcarii i największych atrakcji gór Alpstein oraz regionu Appenzell.

Nad samym jeziorem znajdują się dwa hotele, w których można zatrzymać się na noc. Jednym z nich jest Berggasthaus Seealpsee, z którego okien można podziwiać cudowne panoramy.

Podsumowanie

Góry to zdecydowanie największe atrakcje regionu Appenzell. Spośród opisanych miejsc naprawdę każde zrobiło na mnie ogromne wrażenie i to zupełnie bez względu na panujące warunki pogodowe. Choć aura teoretycznie nie do końca sprzyjała fotografowaniu to krajobrazy w każdym z tych miejsc zupełnie mnie oczarowały i pozwoliły na powstanie udanych kadrów. Jesień w Szwajcarii jest naprawdę malownicza, a w miejscach jak te wygląda szczególnie bajecznie. Jestem ogromnie wdzięczny, że mogłem oglądać tak zachwycające panoramy ze szczytów jak Saentis, czy Schaefler, przejść najpiękniejsze szlaki górskie wschodniej Szwajcarii oraz fotografować jedno z najpiękniejszych jezior w Szwajcarii i całych Alpach.

Łatwość w docieraniu do konkretnych miejsc dzięki transportowi publicznemu dostępnemu w ramach Swiss Travel Pass’a, a także dzięki kolejkom górskim, pozwoliły zaoszczędzić mnóstwo sił i czasu na podziwianie i fotografowanie cudownych widoków.

Możliwość przenocowania się w górskich chatach i hotelach, które znajdują się tuż nieopodal najpiękniejszych miejsc w Alpstein to niebywała przyjemność, zaś stosunkowa bliskość regionu Appenzell z Polski sprawiają, że zdecydowanie powrócę tutaj, aby sfotografować te miejsca w innych warunkach pogodowych.