Słowiński Park Narodowy i Łeba – atrakcje Łeby w wakacje i poza sezonem

Morze Bałtyckie to jeden z najpopularniejszych letnich celów turystycznych w Polsce. Wybrzeże Bałtyku rokrocznie przyciąga miliony odwiedzających. Na całej swojej długości, która wynosi około 590 km, oferuje liczne zachwyty. Wśród nich znajdziemy zarówno popularne kurorty i miejscowości wypoczynkowe, jak również ogrom cudów natury, które warto zobaczyć. Jedną z najpopularniejszych i najchętniej odwiedzanych miejscowości nad Bałtykiem jest Łeba. To właśnie okolica Łeby jest uważana za najpiękniejszy fragment polskiego wybrzeża. Poznaj największe atrakcje Łeby i jej okolicy oraz wyjątkowość Słowińskiego Parku Narodowego, którego ruchome wydmy, jeziora i tereny podmokłe stanowią unikat w skali kraju. Tutejsze miejsca są świetną propozycją do zwiedzania podczas letnich wakacji w okolicy Słowińskiego Parku Narodowego i w Łebie, ale także poza sezonem.

Łeba – położenie na mapie Polski

Łeba znajduje się w północnej Polsce w centrum wybrzeża Morza Bałtyckiego. Administracyjnie należy do powiatu lęborskiego, województwa pomorskiego. Jest zarazem jednym z najdalej na północ wysuniętych miast w naszym kraju. W jej bezpośrednim sąsiedztwie rozciąga się Słowiński Park Narodowy. Jego bogactwo naturalne stanowi nie tylko największe atrakcje Łeby i okolicy, jak również całego wybrzeża. Wybrzeża, które zachwyca odwiedzających, ale jest też pewnego rodzaju apokaliptycznym aktem natury. Ruchome wydmy tworzą tu unikatowe krajobrazy, grzebiąc zarazem wioski, lasy i jeziora.

Nadbałtycka Łeba to niewielkie miasto, którego liczba stałych mieszkańców nie przekracza 4 tysięcy. Warto jednak wiedzieć, iż w trakcie wakacji w Łebie pojawiają się prawdziwe tłumy. Świetną alternatywą dla zatłoczonych w sezonie plaż miejskich są natomiast nieodległe atrakcje Łeby, a właściwie jej okolic, takie jak ruchome wydmy, Zatopiony Las koło Czołpina, Osetnik z latarnią Stilo znajdujące się w Rezerwacie Przyrody Mierzeja Sarbska oraz pobliskie jeziora przybrzeżne – Sarbsko, Łebsko oraz Gardno.

Naturalne atrakcje Łeby – co warto zobaczyć w wakacje i poza sezonem?

Swoją silną więź z morzem Łeba celebruje niemal w każdym aspekcie codzienności. To Bałtyk nadał jej wyjątkowy charakter, a także ukształtował to, co przyciąga tu rzesze turystów – piękne plaże. Szerokie i piaszczyste plaże, pachnące lasy, przybrzeżne jeziora, ale również naturalnych mieszkańców – przedstawicieli lokalnej fauny i flory. Okolica, jak i sama Łeba posiada unikatowe miejsce, które zdecydowanie warto zobaczyć, a są to przede wszystkim cuda natury. Te ciekawe miejsca sprawiają, że Łeba jest świetnym celem wyjazdowym zarówno latem, jak i zimą, wiosną oraz jesienią. Wśród największych naturalnych atrakcji Łeby i okolicy należy wyróżnić przede wszystkim wspomniane Słowiński Park Narodowy z ruchomymi wydmami, Zatopiony Las w Czołpinie, Osetnik z latarnią Stilo w Rezerwacie Przyrody Mierzeja Sarbska, a także plaże Łeby, których szczegółowe opisy znajdują się poniżej.

Słowiński Park Narodowy

Słowiński Park Narodowy i jego piękno to nie tylko największe atrakcje Łeby i okolic, ale również całego polskiego wybrzeża Bałtyku. Co więcej, to także jedna z największych atrakcji Polski. Słowiński Park Narodowy jest jednym z 23 parków narodowych ustanowionych w naszym kraju. Został utworzony w 1967 roku, zaś 10 lat później, w 1977 roku objęto go programem Światowej Sieci Rezerwatu Biosfery UNESCO. Jego status świadczy oczywiście o ochronie szczególnych walorów przyrodniczych, które występują na tym obszarze. Tych natomiast jest naprawdę sporo. Nie bez powodu nazywany jest Krainą Wody, Wiatru i Piasku. To właśnie one nieustannie od wielu wieków kształtują tutejsze unikatowe krajobrazy.

Przedmiotem ochrony w Słowińskim Parku Narodowym jest między innymi jego unikatowy krajobraz. Składają się na niego obszar ruchomych wydm, będących ewenementem w skali kontynentu europejskiego, jeziora przybrzeżne – Łebsko, Gardno, Dołgie Duże i Małe, bagna i torfowiska, a także łąki i lasy. Powierzchnia Słowińskiego Parku Narodowego wynosi 372,4 km2. Najwyższym wzniesieniem jest góra Rowokół sięgająca 114,8 m n.p.m, na szczycie której znajduje się wieża widokowa.

Ruchome wydmy w Słowińskim Parku Narodowym – największe atrakcje Łeby i okolic

Ruchome wydmy w Słowińskim Parku Narodowym to element polskiego krajobrazu, o którym świadomość kształtowana jest już na początkowym etapie edukacji w szkole podstawowej. Obraz polskiego wybrzeża mamy więc w głowach od małego, a jednymi z jego najbardziej znanych jego elementów są wydmy i klify. W Słowińskim Parku Narodowym mamy do czynienia zarówno z jednymi jak i drugimi. Na tej części wybrzeża do niedawna akumulacja, czyli gromadzenie się materiału, dominowała nad abrazją, czyli niszczeniem wybrzeża przez siły natury. Choć klify nie są tu tak spektakularne, jak choćby w Wolińskim Parku Narodowym to same ruchome wydmy wywołują prawdziwy zachwyt.

Prądy morskie i fale powodują gromadzenie się piasku na brzegu, a dzięki siłom Bałtyku odwiedzając ten fragment wybrzeża możemy podziwiać bardzo szerokie plaże. Osad ten transportowany jest przez wiatr w dalsze obszary wybrzeża, w tym na istniejące wydmy. Mechanizm jest więc prosty i znany z lekcji geografii. Wyrzucony przez morze na plażę piach, jest wywiewany przez wiatr – proces ten nosi nazwę deflacji. Kolejno piach jest transportowany w dalsze obszary i tam osadzany – akumulowany.

Wywiewanie zachodzące przy niedużej sile wiatru powoduje poruszanie drobnych ziaren piasku, pozostawiając jednocześnie większe osady i kamienie. Tworzą one bruk deflacyjny (lub bruk eoliczny), układający się w ciekawe kształty. Pozwala on jednocześnie śledzić kierunek wiania wiatru.

Znane nam dziś ruchome wydmy w Łebie według badań naukowców rozpoczęły swoją wędrówkę około I połowy XVI wieku. Czynnikiem powodującym proces wydmotwórczy okazał się między innymi człowiek, a przede wszystkim jego działalność polegająca na karczowaniu i wypalaniu okolicznych lasów. Zadania te stały się finalnie tragiczne w skutkach i doprowadziły do pogrzebania wiosek Łączka i Boleniec.

Wydmy ruchome w Słowińskim Parku Narodowym osiągają wysokość dochodzącą do około 42 metrów. Tę zmienną wartość posiada Wydma Łącka – najwyższa spośród słowińskich wydm, która swoją nazwę zawdzięcza wspomnianej wcześniej zasypanej wiosce Łączka.

Ruchome wydmy – w jaki sposób i jak szybko się poruszają?

Ruchome wydmy znajdujące się na Mierzei Łebskiej, odgradzającej Bałtyk od jeziora Łebsko, poruszają się w zmiennym tempie. Ma to związek oczywiście z siłą wiatru oraz innymi czynnikami atmosferycznymi, jak wilgoć, usłonecznienie i temperatura powietrza. Największe ruchy piasku obserwuje się w miesiącach jesiennych i zimowych, kiedy na Bałtyku szaleją sztormy.

Wydmy w Słowińskim Parku Narodowym poruszają się dzięki dominującym w naszym regionie wiatrom zachodnim oraz północno-zachodnim. Drobny piasek porusza się już w momencie, gdy prędkość wiatru osiągnie 5 m/s i docierając do szczytu wydmy osadza się. Piach akumuluje się od strony dowietrznej, aby następnie pod wpływem między innymi sił grawitacji, przy nadmiarze zebranego materiału osunąć się na stronę zawietrzną.

Znajdujące się na Mierzei Łebskiej ruchome wydmy są wydmami barchanowymi oraz barchanopodobnymi, które poruszają się ze średnią prędkością 2-10 metrów rocznie z zachodu na wschód. Co więcej, część z nich osuwa się do jeziora Łebsko, zasypując przy tym okoliczne lasy.

Ze szczytu najwyższej ruchomej wydmy – Łąckiej możemy obserwować panoramy szerokiej okolicy, w tym całej Mierzei Łebskiej, której długość wynosi 5 km, zaś szerokość dochodzi do 1 km. Stojąc na szczycie można obserwować również proces nawiewania piasku. Znajdujące się tu znaki i barierki oznajmiające zakaz ruchu turystycznego są czasem ciężkie do zauważenia w związku z ich zasypywaniem.

Słowiński Park Narodowy – jeziora, rzeki i morze

W granicach Słowińskiego Parku Narodowego znajdują się dwa największe jeziora przybrzeżne w Polsce – Łebsko i Gardno. Warto również podkreślić, że jezioro Łebsko jest trzecim największym jeziorem w kraju. Woda w tych jeziorach jest słonawa, co związane jest z połączeniami z Bałtykiem, które umożliwiają krótkie odcinki rzek przepływających przez Łebsko i Gardno. Rzeką zasilającą jezioro Łebsko jest rzeka Łeba, natomiast w przypadku jeziora Gardno jest to rzeka Łupawa. Ponadto na terenie Słowińskiego Parku Narodowego znajdują się jeziora Dołgie Małe, Dołgie Duże (Wielkie) oraz wydzielona od jeziora Gardno Zatoka Północna.

Śródlądowe zbiorniki wodne zajmują 31,3% powierzchni całkowitej Słowińskiego Parku Narodowego. W związku z niedużą głębokością szybko postępują procesy ich zarastania. Można to zaobserwować niemal w każdej części wybrzeży, które porośnięte są szuwarami. Wszystkie cztery zbiorniki to więc jeziora eutroficzne. Sukcesja roślinna postępuje dość szybko i dodatkowo jest nasilona zanieczyszczeniami płynącymi do mis jeziornych, w tym nawozami przyspieszającymi rozwój wodnej flory. Zarastanie jezior prowadzi do powstawania terenów podmokłych, cennych pod kątem bioróżnorodności.

Jeziora przybrzeżne stanowią także największe atrakcje Łeby oraz Słowińskiego Parku Narodowego. Zlokalizowane są tam kąpieliska i ośrodki sportów wodnych, na jeziorach uprawia się między innymi windsurfing.

Powierzchnia wód morskich Bałtyku wchodzących w skład Słowińskiego Parku Narodowego to około 34% całkowitej powierzchni parku. Co ciekawe, obszar ten charakteryzuje się wyjątkowym zasoleniem. Jest ono zbyt małe dla organizmów słonowodnych i zarazem zbyt duże dla organizmów słodkowodnych.

Fauna i flora Słowińskiego Parku Narodowego

Niezwykle cennymi obszarami w granicach Słowińskiego Parku Narodowego są lasy. Zajmują one około 18,9% powierzchni parku i są to przede wszystkim bory sosnowe z domieszką innych gatunków, między innymi brzozy brodawkowatej, olszy czarnej, brzozy omszonej. Ponadto wśród przedstawicieli flory warto wyróżnić turzycę piaskową, wrzosiec bagienny oraz brzeżycę jednokwiatową. Świat zwierząt Słowińskiego Parku Narodowego to przede wszystkim owady, których zbadano na tym obszarze 490 gatunków. Odnotowano tu również występowanie 452 gatunków ptaków. Obszar SPN zamieszkuje niemal 60% gatunków ssaków spotykanych na ziemiach Polski.

Ponadto spotyka się tu również morświny, foki szare, wilki, a także gatunki nietoperzy znajdujące się na Czerwonej Liście Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce jak mroczek posrebrzany, borowiec wielki i mopek. Podczas trekkingu wzdłuż plaży do Zatopionego Lasu w Czołpinie zauważyłem grupę wilków udających się w kierunku zachodnim.

Piesze szlaki w Słowińskim Parku Narodowym

Słowiński Park Narodowy to nie tylko miejsce, które warto odwiedzić latem podczas wakacji w Łebie lub okolicy, ale również poza sezonem. Znajdujące się tutaj szlaki piesze są świetną propozycją zarówno na lato, jesień, wiosnę jak i zimę. Krajobraz SPN zachwyca o każdej porze roku, a dzięki ukształtowaniu terenu jest miejscem chętnie odwiedzanym nie tylko przez plażowiczów. To także teren uwielbiany przez miłośników turystyki outdoorowej. Na terenie Słowińskiego Parku Narodowego znajduje się około 150 km oznakowanych szlaków turystycznych. Charakteryzują się one różnym stopniem trudności oraz różnymi walorami widokowymi.

Najchętniej uczęszczanymi szlakami w Słowińskim Parku Narodowym są szlaki prowadzące na ruchome wydmy z Łeby wzdłuż wybrzeża Bałtyku oraz z drugiej strony mierzei – asfaltowy szlak nad brzegiem jeziora Łebsko. Zdecydowanie najciekawszą opcją dojścia do ruchomych wydm w Słowińskim Parku Narodowym jest szlak prowadzący plażą z Łeby na wydmy. Warto zaznaczyć, że szlaki w parku są udostępniane także dla turystyki rowerowej.

Szlak plażą z Łeby na wydmy w Słowińskim Parku Narodowym

Popularnym sposobem na dostanie się do obszaru ruchomych wydm w Słowińskim Parku Narodowym jest asfaltowa trasa prowadząca z Łeby. Można tam skorzystać z meleksów, co jest ułatwieniem dla osób starszych i niepełnosprawnych. Droga z parkingu w Rąbkach w Łebie na wydmy liczy ponad 5 km. Niewątpliwie bardziej widokowy jest szlak plażą z Łeby na wydmy, gdzie na całej trasie możemy obcować z Bałtykiem. Jego długość z Plaży Zachodniej w Łebie na ruchome wydmy w SPN to około 7,5 km.

Szlak prowadzi wybrzeżem, a podczas przemierzania go możemy obserwować typowe dla tego regionu formy geomorfologiczne. Wśród nich warto wyróżnić klify, mikroklify, wydmy, pojawiający się na plaży bruk deflacyjny i bruk rezydualny.

Wędrując plażą można podziwiać także krótkotrwałe formy eoliczne, na przykład ripplemarki, przypominające nieco mikro wydmy.

Podczas wędrówki plażą z Łeby na wydmy w Słowińskim Parku Narodowym mamy szansę zobaczyć dawny las, a właściwie jego pozostałości. W przeszłości morze gromadziło piach i inne osady zasypując prastare puszcze, które następnie siłami niszczącymi wybrzeże Bałtyk odsłonił. Dziś na trasie szlaku plażą z Łeby na wydmy ruchome możemy oglądać stare konary podmywane słoną wodą.

Wyglądają one szczególnie pięknie podczas zachodów słońca.

Szlak do Zatopionego Lasu w Czołpinie

Szlak prowadzący do Zatopionego Lasu w Czołpinie to kolejna chętnie uczęszczana propozycja wędrówkowa w regionie. Zatopiony Las znajduje się w obrębie Słowińskiego Parku Narodowego i jest zarazem jego dużą atrakcją turystyczną, którą warto zobaczyć. Długość szlaku, który zaczyna się na parkingu przy jednostce wojskowej w Czołpinie to około 4,5 km. Można obrać wariant dojścia przez las nieopodal jeziora Dołgie Duże lub udać się tam plażą.

Inne szlaki turystyczne – atrakcje Łeby i Słowińskiego Parku Narodowego

Spośród innych propozycji wędrówkowych warto wyróżnić widokowe szlaki prowadzące wzdłuż całego Wybrzeża Słowińskiego: około 35-kilometrowy szlak długodystansowy plażą z Rowów do Łeby, około 4-kilometrowy szlak z Czołpina na Wydmę Czołpińską oraz około 7-kilometrowy szlak z Rowów wzdłuż północnego wybrzeża jeziora Gardno. Ciekawą propozycją jest też szlak plażą z Łeby do Rezerwatu Przyrody Mierzeja Sarbska, gdzie można oglądać pozostałe atrakcje niedaleko Łeby i okolicy, w tym latarnię morską Stilo.

Jakie buty na wydmy i szlaki w Słowińskim Parku Narodowym?

Szlaki w Słowińskim Parku Narodowym są zróżnicowane pod kątem podłoża. Nie są natomiast szczególnie wymagające. Zdecydowanie warto tu wziąć pod uwagę przede wszystkim wygodę spaceru (często długiego), wentylację w porze letniej i szczelność butów podczas deszczów. Latem na ruchome wydmy dobrze ubrać sandały. Natomiast spacerując po lasach trzeba mieć na względzie możliwość spotkania ze żmiją zygzakowatą, która zamieszkuje obszar SPN. Wtedy z pewnością przydadzą się budy za kostkę oraz długie dżinsowe spodnie, które mogą ograniczyć niebezpieczeństwo ukąszenia. Poza sezonem dobrze jest ubrać obuwie trekkingowe, którego używamy w nizinnym terenie.

Wstęp do Słowińskiego Parku Narodowego – ceny biletów i parkingów

Wejście na teren Słowińskiego Parku Narodowego jest możliwe po zakupieniu biletu wstępu. Normalny bilet jednodniowy kosztuje 7 PLN, ulgowy 3,5 PLN. Zakup biletu trzydniowego do SPN to koszt 17 PLN, ulgowy 8,5 PLN. Bilet 14-dniowy normalny kosztuje 49 PLN, zaś miesięczny 94 PLN. Lokalizacje i ceny parkingów dostępne są na oficjalnej stronie Słowińskiego Parku Narodowego. Warto zaznaczyć, że poza sezonem w Łebie oraz Słowińskim Parku Narodowym nie są z reguły pobierane opłaty parkingowe.

Zatopiony Las w Czołpinie – niedawno odsłonięte okoliczne atrakcje Łeby i Słowińskiego Parku Narodowego

Choć Czołpino znajduje się aż 57 kilometrów od Łeby (trasa do pokonania samochodem) to jest bardzo chętnie odwiedzaną atrakcją podczas urlopu w tym mieście. Zatopiony Las w Czołpinie stał się popularny w marcu 2016 roku, kiedy potężny sztorm odsłonił pozostałości prastarej puszczy dąbrowo-bukowej. Według prowadzonych badań las ten porastał fragment tutejszego wybrzeża już około 3000 lat temu.

Dziś odwiedzając to miejsce mamy wyjątkową okazję podziwiać stare pnie dębów i buków, które wyglądają jakby wychodziły z morskiej toni Bałtyku. Nie wiadomo, jak długo będziemy mieć szansę podziwiać tych fascynujących świadków dawnej historii. Z każdym kolejnym sztormem coraz więcej konarów niszczeje, a dodatkowe narażenie na czynniki atmosferyczne prowadzi do ich szybkiego rozkładu.

Do Zatopionego Lasu w Czołpinie łatwo dostać się z popularnej wśród turystów miejscowości Rowy. Szlak plażą do Zatopionego Lasu w Czołpinie z Rowów ma długość około 9,5 km, z Łeby około 26 km, natomiast z parkingu koło jednostki wojskowej w Czołpinie jedynie 4,5 km.

Plaże – największe atrakcje Łeby w lato i poza sezonem

Nie da się ukryć, że plaże w Łebie są głównym czynnikiem przyciągającym tłumy turystów w czasie wakacji. Oczywiście poza ruchomymi wydmami, które prócz lata stanowią atrakcje Łeby także poza sezonem. Dzięki dość dużej odległości od innych ośrodków turystycznych, wiosek i miast, plaże w Łebie umożliwiają zarówno kąpiel w morzu, jak i odnalezienie odpoczynku i oddechu od tłumów przyjeżdżających do kurortu. W samej Łebie znajdują się dwie główne plaże – Plaża Zachodnia i Plaża Wschodnia.

Na Plaży Wschodniej zbudowano jeden ze słynniejszych zabytków miasta – 4-gwiazdkowy hotel na plaży, nazwany Zamkiem. Plaża Zachodnia jest znacznie bardziej dzika. Plaże w Łebie są szerokie i piaszczyste, jednak warto wiedzieć, iż w obrębie Słowińskiego Parku Narodowego obowiązują pewne zakazy.

Udostępniane przez Słowiński Park Narodowy miejsca do plażowania można znaleźć w tym dokumencie. Na obszar parku narodowego nie można również wprowadzać zwierząt domowych.

Osetnik, latarnia morska Stilo i Rezerwat Przyrody Mierzeja Sarbska

Chcąc w spokoju korzystać z dobrodziejstw morza warto udać się nieco na wschód od Łeby. Tam możemy odnaleźć ciszę na znacznie mniej zaludnionych plażach. W kierunku wschodnim od Łeby znajduje się bowiem Rezerwat Przyrody Mierzeja Sarbska, która jest pasem lądu odgraniczającym jezioro Sarbsko od Morza Bałtyckiego. Tutaj można zagubić się w spokoju, plażować, jeździć na rowerze oraz obcować z historią regionu odwiedzając latarnię morską Stilo bez gęstych tłumów. Latarnia morska Stilo otwarta jest dla zwiedzających od 1 czerwca do 31 sierpnia w godzinach 10:00-18:00. Bilet wstępu do latarni to koszt 8 PLN (6 PLN ulgowy). Stilo posiada także wydmy, które nie są jednak tak spektakularne jak ruchome wydmy w Słowińskim Parku Narodowym. Cały ten obszar jest natomiast ukrytą pośród pachnących lasów propozycją do pełnego odpoczynku z dala od rzeszy turystów.

Atrakcje Łeby poza sezonem

Spośród atrakcji poza sezonem w Łebie i okolicy niezmiennie warto wyróżnić naturę. Ta przybiera zmienny charakter o różnych porach roku i jest niebywale interesująca zarówno w lato, jak i innym czasie. Ponadto odwiedzając polskie wybrzeże zimą mamy szansę podziwiać zorzę polarną. W styczniu 2022 miałem okazję oglądać tańczące nad Bałtykiem światła północy, co było zupełnie niesamowitym doświadczeniem.

Więcej zdjęć możecie zobaczyć we wpisie dotyczącym obserwacji zorzy polarnej nad Bałtykiem w Łebie.

Jesienią i wiosną najprzyjemniej zwiedzać okolicę rowerem. Umożliwiają to między innymi poprowadzone tu trasy i szlaki rowerowe, w tym EuroVelo 10 i 13. To także świetny czas do pieszych wędrówek, które pozbawione są upałów i tłumów.

Słowiński Park Narodowy, Łeba i okolice – ciekawostki

Tsunami na Bałtyku w Polsce

Jedną z ciekawostek, która nadaje nieco tajemniczego charakteru okolicy są dowody na występowanie tu w przeszłości fal tsunami. W historii regionu były one określane mianem „morskiego niedźwiedzia”. Według relacji świadków występowały one przy pozornie dobrej pogodzie. Wtedy to z na wybrzeżu można było usłyszeć warkot, przypominający właśnie ryk niedźwiedzia. Na kartach historii polskiego wybrzeża odnotowano je trzy razy: w XV oraz dwukrotnie w XVII wieku. W 1779 roku tsunami uderzyło w Łebę. Najtragiczniejsze w skutkach okazało się jednak tsunami na Bałtyku z 1497 roku. Uderzyło ono w Kołobrzeg sięgając aż 1700 metrów w głąb lądu.

Świadkowie relacjonowali, iż przed uderzeniem fal na brzegu można było zobaczyć leżące na poszerzonym brzegu martwe zwierzęta, w tym ryby. Zwierzęta lądowe uciekały natomiast z pasa nadmorskiego. Naukowcy wiążą te zdarzenia z podwodnymi wybuchami metanu oraz ruchami tektonicznymi związanymi z ciągłym wypiętrzaniem się Półwyspu Skandynawskiego na skutek ustąpienia lądolodu (glacizostazja). Wciąż na Bałtyku mamy do czynienia z niewielkimi wstrząsami. 21 września 2004 roku w okolicy Bałtijska w obwodzie kaliningradzkim doszło do trzęsienia ziemi o sile 5,3 w skali Richtera. Wstrząsy te odczuwalne były również w Polsce – od Łeby po Suwałki.

Najwięcej bałtyckich trzęsień ziemi odnotowuje się w Estonii oraz południowej Finlandii. U zachodnich wybrzeży Zatoki Botnickiej w Szwecji wciąż dochodzi natomiast do podnoszenia się Półwyspu Skandynawskiego, średnio o 14 mm na rok.

Powstanie jezior przybrzeżnych – Łebsko, Gardno, Sarbsko

Znajdujące się w okolicy Łeby i Słowińskiego Parku Narodowego jeziora są jeziorami przybrzeżnymi lub inaczej przymorskimi. Oznacza to więc, że powstały przy współudziale sił morza, choć ich geneza niekoniecznie jest identyczna. Jezioro Łebsko – największe spośród jezior przybrzeżnych w Polsce i jednocześnie trzecie największe jezioro w kraju, zostało utworzone na skutek spiętrzenia wód Bałtyku i zalania nadbrzeżnych łąk.

Jego średnia głębokość to zaledwie 2,5 metra i także w związku z tym następują tu szybkie procesy eutroficzne – zarastanie. Ekspansja roślinności następuje również w przypadku pozostałych jezior. W przeszłości prawdopodobnie jezioro Łebsko i Sarbsko stanowiły jeden akwen wodny, który podzielił się na skutek obniżenia lustra i pojawienie się lądu, na którym w późniejszych wiekach zbudowano między innymi Łebę. Możliwe, iż powstanie jezior Gardno, Dołgie Duże i Małe ma bliźniaczą genezę.

Słowińcy – dawni mieszkańcy regionu

W przeszłości obszar Wybrzeża Słowińskiego zamieszkiwała historyczna grupa etnograficzna Słowińców. Wywodzili się z Kaszubów, byli w większości wyznania luterańskiego, posługiwali się dialektem północnokaszubskim języka kaszubskiego. Mieszkali między innymi w zasypanych przez ruchome wydmy miejscowości – Łączka i Boleniec, które znajdowały się na obszarze dzisiejszego Słowińskiego Parku Narodowego. W przeszłości poddawani byli germanizacji, a w późniejszych wiekach traktowani jako Niemcy zostali wysiedleni. Jedną z wiosek, która oparła się wysiedleniu były Kluki. Do dziś można podziwiać starą architekturę Słowińców, jednak niemal wszyscy opuścili wieś w latach 70. XX wieku i emigrowali do Niemiec.

Zorza polarna nad Bałtykiem – niezwykłe atrakcje Łeby

W miesiącach późnojesiennych, zimowych i wczesnowiosennych, przy idealnych warunkach atmosferycznych możemy obserwować nad Bałtykiem zorzę polarną. Miałem przyjemność oglądać ją w nocy z 14 na 15 stycznia 2022 roku. Silna burza magnetyczna sprawiła, że kolorowe światła północy tańczące na niebie można było oglądać nawet w okolicy Rzeszowa. Niestety ciężko przewidzieć z wyprzedzeniem wystąpienie zorzy w tak dużej i intensywnej skali na naszych szerokościach geograficznych. Zdecydowanie warto natomiast odwiedzić wybrzeże Bałtyku zimą, aby mieć realną szansę obcowania z tym niezwykłym zjawiskiem.

Podsumowanie

Polskie wybrzeże Morza Bałtyckiego jest naprawdę niezwykłe. Często kojarzone z tłokiem i kiczem wciąż zachwyca pustymi plażami i cudami natury, w których dobrze się zagłębić. Słowiński Park Narodowy posiada mnóstwo miejsc, które warto zobaczyć. Mnóstwo miejsc będących ewenementem w skali kraju i Europy. Atrakcje Łeby, która jest głównym ośrodkiem turystycznym w regionie rozciągają się na zachód i wschód od miasta. W lato jest to świetna propozycja do kąpieli morskich i słonecznych, których można zaczerpnąć na plażach miejskich i znacznie bardziej dzikich plażach, na przykład w okolicy Mierzei Sarbskiej.

Łeba poza sezonem jest równie, a może nawet jeszcze bardziej interesująca. Wszechobecne pustki zmieniają jej charakter i pozwalają na bezpośrednie obcowanie z niepowtarzalną naturą.

Ruchome wydmy w Słowińskim Parku Narodowym stają się wtedy miejscem odwiedzanym chętniej przez zwierzęta, a dzikie sztormy wyrzucają na plaże bursztyn. Gdy dodamy do tego tańczącą nad taflą Bałtyku zorzę polarną możemy przeżyć niepowtarzalne chwile zachwytu. Wybrzeże Słowińskie to moim zdaniem najpiękniejszy fragment polskiego wybrzeża.

Źródła:

• Strona główna Słowińskiego Parku Narodowego: slowinskipn.pl;
• Objaśnienia do Mapy Geośrodowiskowej Polski 1 : 50 000, Arkusz 3 ŁEBA. Państwowy Instytut Geologiczny, Państwowy Instytut Badawczy;
• Latarnia Morska Stilo: leba.info.pl;
• Długoterminowe procesy zarastania oraz stan jakości wód jezior Słowińskiego Parku Narodowego na podstawie badań teledetekcyjnych. Maciej Gąbka i in., Zakład Hydrobiologii Wydział Biologii Uniwersytet im A. Mickiewicza w Poznaniu;

• Sedymentacja: tekstura versus struktura, erozja, transport, depozycja. Jurand Wojewoda, Uniwersytet Wrocławski;
• Słowiński Park Narodowy (szlaki turystyczne): pomorskie.travel;
• Tsunami na Morzu Bałtyckim w świetle faktów i hipotez. Andrzej Piotrowski, Państwowy Instytut Geologiczny, Państwowy Instytut Badawczy.